BULGARİSTAN MUHACİRLERİ'NİN TARİHÇESİ
1877-1878 yılları arasında süren ve tarihte 93 Harbi olarak bilinen savaşın soncunda özellikle Balkanlardaki Türk ve Müslüman halkın büyük kısmı Anadolu'ya sürülmüştür. Sürgüne uğrayanlardan Bulgaristan'ın Şumnu Sancağına bağlı, Selvi, Kremin, Bara ve Koşukavak köylerinden gelen bir kısım muhacir de 1900 yılından itibaren Çınardere Köyü'nde iskan edilmeye başlanmış, göç aralıklarla 1952 yılına kadar devam etmiştir.
BULGARİSTAN MUHACİRLERİNİN ÇINARDEREYE GELİŞ TARİHLERİ :
1900 - 1905 TARİHLERİ ARASINDA GELEN AİLELER
|
ADI
|
SOYADI
|
BAĞLI AİLELER
|
GELDİĞ YER
|
|
Ahmet
|
Yıkar
|
Yıkar-Paslı-Özkan-Aydın
|
Bulgaristan-Kramolin
|
|
Hüseyin
|
Paslı
|
Paslı-Şahin
|
Bulgaristan-Kramolin
|
|
Mustafa
|
Kara
|
Mustafa-Halil Kara
|
Bulgaristan-Kramolin
|
|
Şerif
|
Balıkçı
|
Hasan Balıkçı
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Hüseyin
|
?
|
Osman ?
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Mehmet
|
Güven
|
?
|
Bulgaristan-?
|
|
Mustafa
|
Kayalı
|
İbrahim Kayalı
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Halil
|
Hirve
|
Ahmet-Mustafa Hirve
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Mustafa
|
Kenar
|
Mustafa-İbrahim Kenar
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Ali
|
Kenar
|
Mustafa-İbrahim Kenar
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Mustafa
|
Çakır
|
Çakır-Aytar
|
Bulgaristan-Kramolin
|
|
Hüseyin
|
Dalgın
|
Hüseyin Dalgın
|
Bulgaristan-Pravadi
|
|
İsmail
|
Tutkun
|
Mustafa-İsmail Tutkun
|
Bulgaristan-Razgrat
|
|
İsmail
|
Bigin
|
Ömer-Fahri Bilgin
|
Bulgaristan-Razgrat
|
|
İbrahim
|
?
|
Hüsmen-Emin-Akif
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Hüseyin
|
?
|
Hasan-Halil
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Mustafa
|
Kenar
|
İbrahim-İsmail Kenar
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Eşref
|
Uçar
|
Uçar-Eriş
|
Bulgaristan-Kramolin
|
|
Hasan
|
Koyuncu
|
Koyuncu-Özcan-Çınar
|
Bulgaristan-Kramolin
|
|
Hasan
|
Dolgun
|
Rabioğlu Ahmet
|
Bulgaristan-Kramolin
|
|
Mehmet
|
Dolgun
|
Rabioğlu Ahmet
|
Bulgaristan-Kramolin
|
|
Tahir
|
Avcı
|
Kadir-Ahmet Avcı
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Mustafa
|
Engin
|
Hüseyin-Mehmet Engin
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Selim
|
Gezen
|
Hüseyin-Mustafa Gezen
|
Bulgaristan-Bara
|
|
İsmail
|
Dinç
|
Murtaza-İsmail Dinç
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Ali
|
Uysal
|
Hasan-Azizi Uysal
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Hüseyin
|
Kadaş
|
Hüseyin Kadaş
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Feyzullah
|
Dilbaz
|
Ahmet-Ali Dilbaz
|
Bulgaristan-Selvi
|
1906 - 1908 YILLARI ARASINDA GELEN AİLELER
|
Salih
|
Gacal
|
Hüseyin-Mehmet Gacal
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Ali
|
Ay
|
Veysel Ay
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Halil
|
Çelik
|
Ahmet-Mustafa çelik
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Salih
|
Çalışkan
|
Mehmet-Halit Çalışkan
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Halil
|
Usta
|
Ahmet-Mehmet Usta
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Selim
|
Ergen
|
Aziz-Halil Ergen
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Mustafa
|
Dereli
|
Ali-Ahmet Dereli
|
Bulgaristan-Bara
|
|
İbrahim
|
Topal
|
Rıza-Mustafa Topal
|
Bulgaristan-Bara
|
|
İbrahim
|
Bora
|
Hasan-Mustafa Bora
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Ahmet
|
Kaya
|
Şevket Kaya-Ahmet Durmaz
|
Bulgaristan-Bara
|
1909 - 1926 YILLARI ARASINDA GELEN AİLELER
|
Ali
|
Sezgin
|
Sezgin-Aydın Aileleri
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Feyzullah
|
?
|
Salih-Zührap Kılık
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Mustafa
|
Atalay
|
Atalay-Dündar Aileleri
|
Bulgaristan-Bara
|
|
Ahmet
|
Tosun
|
Ali-Sadık Tosun
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Hüseyin
|
Terzi
|
Terzi-Güzel-Girgiç-Mihri Aileleri
|
Bulgaristan-Sukhindol
|
|
Ömer
|
?
|
Hüseyin ?
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
İbrahim
|
İbiş
|
Ahmet İbiş-Nazım Selvi Aileleri
|
Bulgaristan-Bara
|
1927 - 1952 YILLARI ARASINDA GELEN AİLELER
|
Ali
|
Çetin
|
Zührap Çetin
|
Bulgaristan-Selvi
|
|
Hasan
|
Aydın
|
Ali-Mehmet Aydın
|
Bulgaristan-Koşukavak
|
|
Bekir
|
Dindar
|
Zührap Dindar
|
Bulgaristan-Selvi
|
YUGOSLAVYA DAN GELEN MUHACİR AİLELER
1925 - 1926 YILLARI ARASINDA GELEN AİLELER
|
Sadık
|
İslam
|
Sadık İslam-Nafiz Özer Aileleri
|
Yugoslavya-Üsküp
|
|
Reşit
|
Ejder
|
Malik-Reşit Ejder
|
Yugoslavya-İştip
|
TÜRKİYENİN DEĞİŞİK ŞEHİRLERİNDEN GELEN GÖÇMEN AİLELER
1905 - 1955 YILLARI ARASINDA GELENLER
|
Şerif
|
Doğan
|
1905 Yılında geldi
|
Silivri-İstanbul
|
|
Hüseyin
|
Yılmaz
|
1907 Yılında geldi
|
Bergama-İzmir
|
|
M.Nesim
|
Demircan
|
1915 Yılında geldi
|
İstanbul
|
|
Hasan
|
Canlı
|
1919 Yılında geldi
|
Ballıköy-Malkara
|
|
Hüseyin
|
Taş
|
1927 Yılında geldi
|
Malkara-Edirne
|
|
Ferhat
|
Kılıç
|
1928 Yılında geldi
|
Malkara-Edirne
|
|
Hasan
|
Zorlu
|
1947 Yılında geldi
|
Beypınar Köyü-Lapseki
|
|
Emin
|
Kılıç
|
1999 Yılında geldi
|
Misinli Köyü-Çorlu
|
Ecdadımız Orta Asya’dan hareket edip, asırlarca yolculuk yapmışlar , türlü güçlükleri yenmişler ve sonunda Anadolu'ya yerleşmişlerdir. Araştırdığım ve toplamaya başladığım bu bilgilerle sizlere bir fikir vererek yardımcı olabilirsem ne mutlu bana.
Atalarımız da asırlar öncesi Orta Asya’dan hareket edip yollara düşmüşlerdi. Sebebi daha güzel ve imkanlara sahip olan yerlere yerleşmekti. Diğer taraftan savaşların getirdiği korku ve endişe de onları bu yola itmekteydi. Yaklaşık 1000 sene önce Anadoluya gelmişler, yaklaşık 500 sene önce de Anadolu'dan önce Rumeliye göçürülmüşlerdir. 112 önce ise 3. göçü yaşayarak Köyümüze yerleşmişlerdir. Buraya yerleşmeleri tabiî ki o kadar kolay olmamıştır.
Bulgaristan’dan göç etmiş olan dedelerimizin ne zaman, nasıl ve niçin geldiklerini yıllarca araştırdım.1990 yılından sonra tüm köy halkımızın geçmişi ile ilgili araştırmalarım ciddi bir şekilde hızlandı. İstediğim şekilde ve doyurucu olmamakla birlikte bir şeyler öğrendim ve halâ öğrenmeye devam ediyorum.
Bu arada benim şansızlığım Çınardere’den erken ayrılmam oldu.1957 yılında daha sekiz yaşında iken İstanbul’a taşındım. Çok uzun yıllar geriye dönmedim . Yani babamların 1991 yılında köye yerleşmesine kadar. Bu arada gerek dedem ve gerekse yaşlı olan köylülerimizin vefat etmeleri, dolayısı ile bilgi alabileceğim kimsenin kalmaması işimi zorlaştırdı. Böylece önemli ve doğru bilgileri kaybetmiş oldum. Onlardan sonra gelen kuşaklarda bana fazla bilgi aktaramadı. Çünkü fazla bir bilgileri yoktu. Ne öğrenebildiysem, babam Nazım SELVİ, amcam Aziz İBİŞ ve ancak 59 yıl sonra dayım oğlu olduğunu öğrendiğim Ali PAŞA’dan öğrenebildim. Ali Paşa çok şey biliyordu ama onu da çok geç tanıdım. Dolayısı ile fazla istifade edemedim. Bu öğrendiklerim bana yetmedi. Diğer taraftan ÇORLU ve DENİZLİ’de çalıştığım yıllarda devlet kütüphanelerinde Türkler Göçmenleri (SELVİ ile ilgili ) hakkında kitap ve arşivleri taramama rağmen kendi geçmişimiz hakkında bir güvenilir bilgilere ulaşamadım.
Bunun üzerine 1990 yılından itibaren akraba ve Bulgaristan’dan göç etmiş olan komşulardan bilgiler toplamak için İstanbul, Çorlu, Çerkezköy, Lüleburgaz,Edirne, İpsala, Balabancık, Susurluk, Karapülçek, Keşan, Ankara, Denizli ve Çınardere’yi dolaştım. Çok kişiler ile konuştum ve tartıştım. Fakat yeterli bilgiye ulaşamadım. Çünkü birinci nesil yoktu. Bu araştırmaların 1950 yıllarında yapılması gerekiyordu.
Bu çalışmamı bir sonuca bağlamak için Devlet Kütüphanelerinden ve evimdeki kütüphaneden istifade ederek araştırmalara devam ettim ve sizlere atalarımız hakkında bir şeyler bulmaya çalıştım. Ve atalarımızın ana yurdumuza şöyle gelmiş olduklarını tespit ettim.
1.TESPİTİM : Yıl 681 Orta Asya’daki savaşların getirdiği korku,tabiatın getirdiği kuraklık ve yiyecek sıkıntısı onları göçe zorlamıştı.Bir kolu Karadeniz’in kuzeyinden gelip Bulgaristan’a yerleşmişlerdi.Böylece atalarımızın oraya gelmesi Bulgaristan tarihinin de başlangıcı olmuştur.1877-1878 yılında ki 93 harbi ( Rumi 1293 ) sonucunda ise anavatan Türkiye’ye göç etmişlerdir.
2.TESPİTİM : Orta Asya’dan hareket eden kollardan bir tanesi de 26 Ağustos 1071 tarihinde yapılan Malazgirt Meydan Muharebesi sonucunda Anadolu ya giren atalarımızdır.Bu atalarımız yıllar sonra bir çok beylikler kurmuşlar ve ilerleyen yıllarda bu kurulan beylikler birbirleri ile savaşmışlardır.
1228 yılında Anadolu ya gelmiş olan başka bir gurup Karamanoğulları Konya ve Karamanı istila etmişler ve orada KARAMANOĞULLARI Beyliğini ilan etmişlerdi ( Yıl 1250 ). Aradan yıllar geçer. Ve 1453 yılına gelindiğinde İstanbul’u alan Fatih Sultan Mehmet gücünü Avrupa’ya taşımıştır. Anadolu da ise kendisine katılmayan bütün beylikleri yenmiş ve bünyesine katmıştı. En güçlü olan Karamanoğullar ise direnince 1466 yılında ki savaşta onları da yener. Ve emri altına alır.Karamanoğullarından tamamen kurtulmak için 20 yıl içinde ( 1486-1487 yıllarında ) hepsini Balkanlara sürer. Yani Mekadonya’ya, Bulgaristan’a ve Yunanistan’a . İşte atalarımız gerek bu sürgünler ile ve gerekse 1750-1800 li yıllarda Rumeli’ye yapılan seferlerde orada kalıp yerleşen ve yaşayanlardı.
Sonuç itibari ile gerek Denizli’de görüştüğüm ve uzaktan da akrabam olan kişinin anlattıkları ve Sukhindolu’lu Prof.öğretim görevlisinin bilgilerine ve gerekse rahmetli Çınarderel’i Hoca Ahmet Dereli’nin bıraktığı küçük bilgiler 2. tsepitimi doğrulamaktadır. Çünkü aktarılan bilgiler ve araştırmalarımın neticesinde atalarımız 1800 lü yıllarda Anadolu’dan Bulgaristan’a geldiklerini ima etmişlerdi. Dolayısı ile köklerimiz Konya-Karaman İlinin CİHANBEYLİ ve KARAAĞAÇ Köylerinden Bulgaristan’nın Şumnu Sancağına bağlı GABROVA İlinin Sevlievo Kasabasının Bara, Sukhindol, Kremli, Razgrat , Koşukavak , Kırcaali ve diğer köylerine yerleşmişlerdir.
ANAVATANA GÖÇ SEBEPLERİ :
Anavatana göç sebeplerini kısaca izah etmekte fayda vardır.Yıllarca Bulgaristan’da yaşayan ecdadımız devamlı olarak ,gerek çeteler halinde gerekse topluca savaşlar yapıyorlardı. Bu savaşlar olurken zaman 1875 yılına gelinir. Bulgaristan’da Türklere karşı büyük bir ayaklanma olur ve büyük bir baskı ve kıyım başlar. Bulgar hükümeti, Osmanlı Türklerini Bulgaristan’a ilhak ( katmak ) tmek ister. 5-6 Eylül 1875 yılında 40 saat süren direniş sonunda ülkeye hakim olan Bulgar’lar 9 Eylülde soydaşlarımızı ilhak ederler. Bunun üzerine Bulgarlar ile Osmanlılar karşı karşıya gelirler. Ancak Bulgarların arkasında olan Rus’lar Osmanlılar ile kanlı bir savaşa tutuşurlar. İşte bu savaşlar ( 1877-1878 ) tarihte 93 harbi olarak anılır. Savaşlar sonucunda sınırlar tekrar çizilir ve anlaşmalar yapılır. Arkasındanda büyük göç başlar.
1. GÖÇ : 1877-1878 arası yapılan 93 harbi göçü en büyük göç.
2. GÖÇ : 1912-1913 arası yapılan Osmanlı Balkan Savaşı göç.
3. GÖÇ : 1917-1926 arası yapılan göç.
4. GÖÇ : 1950-1652 arası yapılan göç.
Bu yıllarda Ruslar Bulgarları ikna etti ve Türkleri göçe zorladı. Sebebi ise;Türkiye'nin 1950 yılında KORE’ye asker göndermesiydi. Bu olaya karşı misilleme yapıldı.
5.GÖÇ : 1989 yılında yapılan göç.Bu da Türkleri Bulgaristan’da yok etmek,onların isimlerini değiştirmek ve asimilasyon etmekti.
Sonuç itibari ile köyümüze ilk gelen göçmenler Kafkasya'dan 1860 yılında gelen ve köyün kuruluşunu yapan Çeçen topluluğudur. Bu göç ten 40-45 sene sonra yani 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşları sonra 93 Muhacirleri 1900-1905 yıllarında ve 1917,1926 ve 1951 yıllarında yine Bulgaristan Muhacirleri ve 1927 yıllarında Yugoslavya ( Arnavut ) Muhacirleri gelmişlerdir. Böylece köyümüzde üç göçmen gurubu yaşamaktadır.
Araştırma
Orhan Selvi